شکل گیری و نقش آرامگاه در معماری ایران در دوران اسلامی(قرن اول تا هفتم ه.ق)

در میان آثار به جا مانده از اعصار گذشته در ایران، بناهای آرامگاهی از نظر تعداد و اهمیت جزو با ارزش ترین میراث فرهنگی هستند. این بناها پس از ورود اسلام به ایران گسترش بسیار یافته و از شاخصه های معماری ایران گشتند به صورتی که یکی از ویژگی های معماری اسلامی ایران توسعه و تکامل بناهای آرامگاهی بوده است. این توسعه بسیار فراتر از مرزهای ایران موجب شکل گیری شاهکارهایی در معماری اسلامی مقابر گردید . به همین جهت ایران در جهان اسلام در سده های میانه دارای جایگاه بسیار ممتاز و تأثیر گذار می باشد. متأسفانه با وجود این غنا در مواد به جا مانده معماری آرامگاهی، پژوهش های انجام گرفته در این باره در کشور ما بسیار کماست. به شکلی که تقریباً می توان گفت به جز چند ترجمه که مربوط به مباحث عمومی ساخت آرامگاه ها می شود و تعداد کمتری تألیف در باره تاریخچه آن، هیچ تحقیقی درباره علت ها و روند رشد مقبولیت آرامگاه های اسلامی صورت نگرفته است. به همین علت در این پژوهش تلاش شده با روشی کیفی ابتدا خواننده را در جهت آشنایی با مفاهیم اولیه در برسی آرامگاه های اسلامی آشنا گشته و در گام بعدی با چند نمونه از مهم ترین نظریات مطرح در زمینه خواستگاه های آرامگاه در جهان اسلام و ایران مواجه گردد. در کنار این مطالب بخش های کوچکی نیز به ضرورت در مورد جنبه های نمادین آرامگاه ها و تاریخ آرامگاه در ایران پس از قرن هشتم هجری گنجانده شده است.